ကုိယ္၀န္ေဆာင္မ်ား သတိျပဳစရာသြားခံတြင္းျပႆနာ

ဒီရက္ပုိင္းေနာက္ဆုံးစာတမ္းေလးအျပီးသတ္သြားလုိ႔ နားထားတဲ့ဘေလာ့ဂ္ ကုိ ျပန္ဆက္လုိက္ပါတယ္။
တနလၤာနဲ႔ေသာၾကာေန႔ေတြမွာ ကုသေရးမွာ လက္ေတြ႕၀င္ရင္းေလ့လာျပီး၊ က်န္တဲ့ရက္ေတြမွာ dental implant (အေသစုိက္သြားတု) နဲ႔ပတ္သက္တဲ့ သုေတသနတစ္ခုကုိ တျခားဌာနတစ္ခုမွာလုပ္ေနဆဲမုိ႔၊ အခ်ိန္အားသိပ္မရွိလွပါဘူး။ ေက်ာင္းပိတ္ရက္အခ်ိန္ေတြကုိေတာ့၊ အထီးက်န္ရွာတဲ့သမီးေလးကုိ စာကူက်က္ဖုိ႔၊ ကစားကူဖုိ႔၊ သူၾကိဳက္တဲ့ဂ်ပန္စတုိင္ဟင္းေလးမုန္႔ေလးေတြခ်က္ေကၽြးဖုိ႔ ေပးထားလုိ႔ ဘေလာ့ဂ္ဖက္မလွည့္ႏုိင္ဘူးေလ။ အိမ္မွာစာေရးဘို႔ အခ်ိန္မရနိုင္လို႔ ေက်ာင္းမွာ ေန႔လည္စာစားရင္း ဘေလာ့ဂ္ပါမယ္။ အခ်ိန္နည္းလုိ႔ လုိက္မလည္ႏုိင္ မႏွဳတ္ဆက္ႏုိင္တဲ့အတြက္ ဘေလာ့ဂ္မိတ္ေဆြမ်ားခြင့္လႊတ္ေပးပါလုိ႔ေျပာခ်င္ပါတယ္။
က်န္းမာေရးနဲ႔ပတ္သက္တာေလးနဲ႔စလုိက္ပါတယ္။
--------------------------------

အမ်ဳိးသမီးတစ္ေယာက္ကုိယ္၀န္ေဆာင္ရျပီဆုိရင္၊ က်န္းမာေရးနဲ႔ပတ္သက္ျပီး ဂရုစုိက္ေလ့ရွိၾကပါတယ္။ မီးယပ္နဲ႔သားဖြားအထူးကုေတြနဲ႔ အပ္ျပီး မွန္မွန္စစ္ေဆးတာေတြ၊ အစားအေသာက္အေနအထုိင္ဆင္ျခင္တာေတြလုပ္ေလ့ရွိၾကပါတယ္။ ဒီေနရာမွာ အမ်ားစုသိပ္ဂရုမျပဳမိတာကေတာ့၊ ကုိယ္၀န္စရျပီဆုိတာနဲ႔၊ မီးယပ္သားဖြားအျပင္၊ သြားဆရာ၀န္ဆီကုိပါ သြားျပီး လုိအပ္တဲ့ကုသမွဳနဲ႔အၾကံဥာဏ္ရယူဖုိ႔ အေရးၾကီးတယ္ဆုိတာကုိပါဘဲ။

အေပၚနဲ႔ေအာက္ဘာဆုိင္လဲလုိ႔ ေတြးေကာင္းေတြးၾကပါလိမ့္မယ္။ လူ႔ခႏၶာကုိယ္ဟာ တဆက္တစပ္တည္းမုိ႔ တေနရာကအေျပာင္းအလဲဟာ တျခားတေနရာမွာ လည္းေျပာင္းလဲမွဳျဖစ္ေပၚေစႏုိင္ပါတယ္။
ကုိယ္၀န္ေဆာင္ျပီဆုိတာနဲ႔၊ ကုိယ္ထဲက ေဟာ္မုန္းဓာတ္ေတြ သာမန္ခ်ိန္မွာလုိမဟုတ္ေတာ့ဘဲ ေျပာင္းလဲလာပါတယ္။ ဒီေျပာင္းလဲမွဳေၾကာင့္ ခံတြင္းထဲက သြားဖုံသားေတြဟာ၊ သာမန္ထက္ပုိျပီး၊ေရာဂါ ပုိးမႊားေတြကုိတုန္႔ျပန္မွဳမ်ားလာတဲ့အတြက္၊ သြားဖုံးေရာင္ေရာဂါပုိျဖစ္ေစပါတယ္။ သာမန္ခ်ိန္မွာ ေရာဂါမေပးတဲ့ သြားပုိးလႊာ (dental plaque) ကေန၊ ကုိယ္၀န္ေဆာင္ခ်ိန္မွာ နီျမန္းေဖာင္းၾကြျပီး ေသြးတစိမ့္စိမ့္ထြက္ေစတဲ့ သြားဖုံးေရာင္ေရာဂါလကၡဏာကုိ ျဖစ္ေစပါတယ္။ သြားေဆးပညာအေခၚအရ pregnancy tumour လုိ႔ေခၚရေလာက္ေအာင္ သြားဖုံးကေန အလုံးအၾကိတ္ပုံစံနဲ႔ ေရာင္လာတတ္လုိ႔၊ သတိျပဳမိတဲ့ကုိယ္၀န္ေဆာင္တခ်ိဳ႕သြားေဆးခန္းကုိ လာျပၾကတာၾကဳံဖူးပါတယ္။ ဒီလုိျဖစ္တတ္တဲ့အတြက္ ကုိယ္၀န္ေဆာင္ေတြအေနနဲ႔ ကုိယ္၀န္ရွိမွန္းသိတာနဲ႔ အနည္းဆုံးတၾကိမ္၊ သြားေဆးခန္းမွာျပသျပီး၊ သြားဖုံးေအာက္မွာေရာဂါပုိးခုိေအာင္းႏုိင္တဲ့သြားေက်ာက္ေတြရွိမရွိစစ္ေဆးျပီး ဖယ္ရွားကုသေစတာ၊ oral prophylaxis လုိ႔ေခၚတဲ့၊ သြားမ်က္ႏွာျပင္ေတြပုိးကပ္တြယ္မွဳနည္းေအာင္ ေခ်ာေမြ႕ေနေအာင္ polishing လုပ္တာေတြလုပ္သင့္ပါတယ္။ အစာစားျပီးတုိင္းနဲ႔ ညမအိပ္ခင္ မျဖစ္မေနသြားတုိက္တာကုိ သာမန္ခ်ိန္မွာ မလုပ္ျဖစ္ခဲ့ေတာင္ ကုိယ္၀န္ေဆာင္ခ်ိန္၁၀လလုံး သတိထားလုပ္ေပးသင့္ပါတယ္။
ဒါကေတာ့ သြားဖုံးနဲ႔ပတ္သက္တာပါ။

ေနာက္အေရးၾကီးတာတစ္ခုက သြားပုိးစားေရာဂါ၊ အံဆုံးျပႆနာရွိမရွိေစာေစာစီးစီးစစ္ေဆးဖုိ႔ပါ။ ကုိယ္၀န္ေဆာင္လူနာေတြသြားေဆးခန္းေရာက္လာခ်ိန္က အမ်ားအားျဖင့္ ေမြးခါနီးဖြားခါနီး၊ ကုိယ္ေလးလက္၀န္သြားကလည္းကုိက္၊ အံဆုံးကေရာင္ စသျဖင့္ ဒုကၡေရာက္ေလ့ရွိၾကပါတယ္။ ကုိယ္၀န္ရစက သြားပုိးစားအေပါက္ရွိတာကုိ မဖာေထးမိေတာ့၊ ေမြးခါနီးမွ ကုိက္ျပီေလ။ ကုိယ္၀န္ပထမသုံးလနဲ႔ေမြးခါနီးသုံးလကုိ ခဲြစိတ္ကုသမွဳ (သြားႏွဳတ္ျခင္း) မလုပ္သင့္ဘူးလုိ႔ အၾကမ္းအားျဖင့္ သတ္မွတ္ထားပါတယ္။ ေမြးခါနီးမွာ သေႏၶသားရဲ႔အေနအထားေၾကာင့္ အခ်ိန္ၾကာၾကာေပးကုသရတဲ့သြားကုသမွဳကုိမလုပ္သင့္ပါဘူး။ သြားကုသခုံေပၚမွာ ပက္လက္အေနအထားေနရတာဟာ ကုိယ္၀န္ေဆာင္တစ္ေယာက္အတြက္ ခက္ခဲဒုကၡပါ။ ေသြးအသြားအလာနဲ႔ေသြးေပါင္ခ်ိန္ေပၚမွာလည္း အမ်ားၾကီးသက္ေရာက္မွဳရွိပါတယ္။ ကုိယ္၀န္ပထမသုံးလကေတာ့ သေႏၶသားအတြက္ critical time အေရးၾကီးတဲ့အခ်ိန္၊ ကုိယ္လက္အဂါၤေတြဖြဲ႔စည္းေနတဲ့အခ်ိန္မုိ႔၊ stress လုိ႔ေခၚတဲ့ ကုိယ္၊စိတ္ပင္ပန္းမွဳေတြကုိတတ္ႏုိင္သေလာက္ေရွာင္ရမယ့္အခ်ိန္၊ ပုိးသတ္ေဆး၀ါးစတဲ့သေႏၶသားကုိအနည္းနဲ႔အမ်ားထိခုိက္ေစတဲ့ေဆးေတြေရွာင္ရမယ့္အခ်ိန္ျဖစ္ပါတယ္။ သြားႏွဳတ္တာစတဲ့သြားခံတြင္းခြဲစိတ္ကုသမွဳေတြဟာ၊ လူတုိင္းလုိလုိက ေၾကာက္ၾကတဲ့၊ ေဆးခန္းထဲ၀င္ခုံေပၚတက္လုိက္တာနဲ႔၊ နာေတာ့မလားမသိဘူးဆုိတဲ့အေတြးနဲ႔တင္၊ stress မ်ားလွပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ပထမသုံးလမွာ သြားက်န္းမာေရးေကာင္းေအာင္၊ ပုိးမႊားလႊာဖယ္ရွားသန္႔ရွင္းတာနဲ႔ သြားမ်က္ႏွာျပင္ေခ်ာေမြ႔ေအာင္ျပဳလုပ္ေပးတာ၊ ပုိးစားတဲ့သြားကုိဖာေထးတာစတဲ့ ၊ ထုံေဆးမထုိးရ မနာမက်င္တဲ့ကုသမွဳမ်ဳိးဘဲ တတ္ႏုိင္သေလာက္ ေပးေလ့ရွိပါတယ္။ ျဖစ္ႏုိင္ရင္ခဲြစိတ္ကုသမွဳေတြကုိ ေမြးဖြားျပီးမွလုပ္တာေကာင္းျပီး၊ မျဖစ္မေနႏွဳတ္ရ ခြဲရမယ့္အေနအထားမွာ ဒုတိယသုံးလအထိေစာင့္ရေလ့ရွိပါတယ္။ ဒါကုိသိထားရင္ ကုိယ္၀န္ေဆာင္ဘ၀မွာ ဘာသြားေရာဂါမွမျဖစ္ေအာင္ထိန္းသိမ္းဖုိ႔အေရးၾကီးတယ္ဆုိတာ ျမင္သာျပီထင္ပါတယ္။

ေနာက္အေရးၾကီးတာတစ္ခုကေတာ့၊ သြားဖုံးေရာင္ေရာဂါနဲ႔ေမြးဖြားျခင္းဆုိင္ရာျပႆနာေတြရဲ႕ဆက္စပ္မွဳျဖစ္ပါတယ္။ လတ္တေလာေတြ႕ရွိခ်က္ေတြအရ၊ သြားဖုံးေရာင္ေရာဂါရွိသူမိခင္ေတြဟာ၊ လမေစ့ဘဲေမြးျခင္း၊ ေပါင္မျပည့္တဲ့ကေလးေမြးျခင္းစတာေတြျဖစ္ဖုိ႔ က်န္းမာတဲ့မိခင္မ်ားထက္ ၇ ဆ ပုိမ်ားတာေတြ႕ရပါတယ္။ အေၾကာင္းရင္းကေတာ့၊ သြားဖုံးေရာဂါကုိကုိယ္ခႏၶာကတန္ျပန္ရင္းထြက္လာတဲ့ ဓာတ္ေတြက သားအိမ္ကုိလွဳံ႕ေဆာ္လုိ႔ျဖစ္ပါတယ္။

ဒီလုိအေၾကာင္းေတြေၾကာင့္ သြားနဲ႔သြားဖုံးေရာဂါကုိေစာေစာစီးစီးကုသဖုိ႔အေရးၾကီးတယ္ဆုိတာဗဟုသုတေ၀ငွလုိက္ရပါတယ္။

ကုိယ္၀န္ေဆာင္မိခင္အားလုံးက်န္းမာၾကပါေစ။