Friday, June 5, 2009

ႏုိင္ငံျခားသြားသူမ်ားႏွင့္ သြားျပႆနာ


ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ public health education လုိ႔ေခၚတဲ့ လူထုက်န္းမာေရးပညာေပးလုပ္ငန္းနဲ႔ေက်ာင္းက်န္းမာေရးဟာ၊ အမ်ားၾကီးအားနည္းေနေသးတာေတြ႕ရပါတယ္။ အထူးသျဖင့္သြားနဲ႔ခံတြင္းက်န္းမာေရးနဲ႔ပတ္သက္လုိ႔ပါ။ ဂ်ပန္မွာေတာ့ nursery schools ေတြကစျပီး၊ သြားနဲ႔ခံတြင္းက်န္းမာေရးအေလ့အက်င့္ေကာင္းေလးေတြရေအာင္ ပညာေပးေလ့က်င့္ေပးတာေတြ႕ရပါတယ္။ တစ္ႏွစ္တစ္ၾကိမ္အျမဲကေလးသြားန႔ဲခံတြင္းစစ္ေဆးေပးျပီး၊ ကုသမွဳလုိအပ္ရင္ လုိအပ္တဲ့အေၾကာင္းမိဘေတြကုိအေၾကာင္းၾကားစာပုိ႔ေပးပါတယ္။ လုိအပ္တဲ့ကုသမွဳျပီးဆုံးျပီးေၾကာင္းတဲ့ဆရာ၀န္ရဲ႕ေထာက္ခံခ်က္ကုိေက်ာင္းကုိျပန္ျပရပါတယ္။ ကုသမွဳစရိတ္က မူလတန္းစမတက္ခင္အထိ၊ free of charge ျဖစ္ပါတယ္။ ေက်ာင္းေတြမွာ ကုိယ္ပုိင္သြားတုိက္တံေလးေတြယူလာေစျပီး အစာစားျပီးတုိင္းသြားတုိက္ေစပါတယ္။ ဆရာမေတြက စနစ္မွန္ေအာင္ျပသေပးပါတယ္။ ဒါကေတာ့၊ သြားဆရာ၀န္၊ ပညာေရး၀န္ထမ္းနဲ႔ အစုိးရ သုံးဦးသုံးဖက္ဟန္ခ်က္ညီညီနဲ႔ primary prevention လုိ႔ေခၚတဲ့ ေရာဂါမျဖစ္ခင္ၾကိဳတင္ကာကြယ္ျခင္း၊ secondary pevention လုိ႔ေခၚတဲ့ ေရာဂါကုိေစာေစာစီးစီးရွာေတြ႕ျပီး ခ်က္ခ်င္းကုသေပးျခင္းအားျခင့္ ပုိဆုိးတဲ့အဆင့္မေရာက္ေအာင္ကာကြယ္ျခင္းစတာေတြကုိ လက္ေတြ႕လုပ္ေဆာင္ေပးေနတာေတြပါ။
လူတစ္ဦးခ်င္း၀င္ေငြအရအားနည္းျပီး၊ သြားဆရာ၀န္အေရအတြက္နည္းေသးတဲ့ (စုစုေပါင္း ၁၇၀၀ခန္႔) ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ႏုိင္ငံမွာ၊ primary prevention ကုိဦးစားေပးလုပ္ရမွာျဖစ္ပါတယ္။ ဂ်ပန္လုိခ်မ္းသာျပီး၊ သြားဆရာ၀န္ေပါင္း ၄ေသာင္းေက်ာ္ရွိတဲ့၊ convenient stores အေရအတြက္ထက္သြားေဆးခန္းအေရတြက္က မ်ားတဲ့ႏုိင္ငံမွာေတာင္၊ primary prevention ကုိက်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔လုပ္တာေတြ႕ရပါတယ္။ တီဗီအစီအစဥ္ေတြမွာ က်န္းမာေရးပညာေပးအေၾကာင္းအရာေတြကုိ၊ စိတ္၀င္စားစရာေကာင္းေအာင္၊ လူေတြစိတ္ထဲစြဲသြားေအာင္၊ မင္းသားမင္းသမီးသရုပ္ေဆာင္ေတြန႔ဲ ၊ animation သရုပ္ျပေတြနဲ႔ လုပ္ေဆာင္ျပေပးတာေတြေတြ႕ရပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ဆီမွာေတာ့ ပါေမာကၡၾကီးတစ္ေယာက္ေယာက္က ရုံးခန္းထဲမွာထုိင္ျပီးက်န္းမာေရးပညာေပးေျပာေနတာကုိရုိက္ျပရုံဆုိေတာ့ ေတာ္ရုံလူစိတ္မ၀င္စားပါဘူး။ အတူယူစရာေတြ၊ ျပင္စရာေတြကေတာ့ အမ်ားၾကီးပါဘဲ။

အဓိကေျပာခ်င္တဲ့အေၾကာင္းက၊ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ဆီမွာ ေရာဂါမျဖစ္ခင္ၾကဳိကာကြယ္တာ၊ ေရာဂါျဖစ္မွန္းသိရင္ျမန္ျမန္ကုတာစတဲ့အေလ့အထေတြသိပ္မတြင္က်ယ္ေသး၊ စီးပြားေရးအရလည္း၊ လူတုိင္းအတြက္မျဖစ္ႏုိင္ေသးဘူးဆုိတာပါ။

တကယ္ကသြားနဲ႔ခံတြင္းက်န္းမာေရးကုိလည္းတျခားေဆးစစ္မွဳေတြနဲ႔အတူ ႏွစ္စဥ္အနည္းဆုံးတစ္ၾကိမ္လုပ္ေနသင့္ပါတယ္။ ျမန္မာျပည္မွာကေတာ့၊ သြားကုိက္ခ်ိန္ရယ္၊ ႏုိင္ငံျခားသြားခါနီးရယ္ ႏွစ္ၾကိမ္သာ ေဆးခန္းေျပးၾကတာမ်ားပါတယ္။ ဒါေတာင္ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကသြားကုိက္တာကုိ အက္စပရင္ေလးေသာက္လုိက္၊ ေလးညွင္းေလးသိပ္လုိက္လုပ္ၾကည့္ျပီး မခံႏုိင္ေတာ့မွေျပးၾကတာပါ။ ႏုိင္ငံျခားထြက္သူေတြကေတာ့၊ ႏုိင္ငံျခားမွာသြားကုသစရိတ္ေတြၾကီးတာၾကားဖူးၾကေတာ့ မထြက္ခင္ ေပါေပါရတဲ့ျမန္မာျပည္မွာလုပ္သြားမွ..ဆုိျပီး သြားေဆးခန္းသြားတတ္ၾကပါတယ္။ ဆုိးတာက၊ ေလယာဥ္ထြက္ခါနီးတပတ္အလုိတုိ႔၊ ၂ရက္အလုိတုိ႔မွ ေဆးခန္းသြားၾကတာပါ။ သြားနဲ႔ခံတြင္းကုသမွဳေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက တခါတည္းနဲ႔အျပီး၊ ရက္တုိတုိအတြင္းအျပတ္ကုသလုိ႔ရတဲ့ကုသမွဳမ်ဳိးမဟုတ္ပါဘူး။ အထူးသျဖင့္၊ သြားအစားထုိးတာတုိ႔၊ သြားအေၾကာသတ္ကုတာတုိ႔ကုိ အခ်ိန္ယူျပီး တစ္ဆင့္ခ်င္းလုပ္ရပါတယ္။ ကပ္မွလာၾကတဲ့ႏုိင္ငံျခားသြားသူေတြကုိ၊ သြားဆရာ၀န္ေတြကလည္း မျဖစ္ျဖစ္ေအာင္ ကုသေပးဖုိ႔ ၾကိဳးစားၾကတာပါဘဲ။ ဒီလုိနဲ႔၊ ကုသလုိ႔မေပ်ာက္ေသးဘဲ သြားဖာလုိက္ရတာတုိ႔၊ ပုံစံမက်ေသးဘဲသြားစုိက္လုိက္ရတာတုိ႔ျဖစ္လာပါတယ္။ အခ်ိန္မရလုိ႔ အေၾကာသတ္ကုသျပီးဖာလုိ႔ရတဲ့သြားကုိႏွဳတ္ပစ္လုိက္ရတာမ်ဳိးလည္း ၾကဳံဖူးပါတယ္။ တခ်ဳိ႕ဆုိ အံဆုံးသြားေလးေခ်ာင္းလုံး ေစာင္းေပါက္လုိ႔ တစ္ရက္တည္းနဲ႔ အျပီးအားလုံးႏွဳတ္ခုိင္းျပီး ေလယာဥ္ေပၚမွာ လူ၀ၾကီးျဖစ္ (ပါးေတြေရာင္လာတာ) အစာမစားႏုိင္စတဲ့ဒုကၡေတြေတြ႕တတ္ၾကပါတယ္။ ႏုိင္ငံျခားေရာက္မွ ျမန္မာကလုပ္ထားတာပုံမပီလုိ႔ ဆုိျပီး ပုိျပီးကုန္က်ခံျပန္ကုရတဲ့သူေတြလည္းနည္းမွာမဟုတ္ပါဘူး။
ခ်ဳပ္ေျပာရရင္၊ ႏုိင္ငံျခားထြက္ခါနီးမွမဟုတ္ပါဘူး၊ သြားခံတြင္းစစ္ေဆးမွဳကုိ ႏွစ္တုိင္း (ျဖစ္ႏုိင္ရင္) လုပ္ေပးၾကပါ၊ အနည္းဆုံးႏုိင္ငံျခားထြက္ရေတာ့မယ္ အသံသဲ့သဲ့ၾကားတာနဲ႔ သြားေဆးခန္းေျပးၾကပါလုိ႔ ေစတနာေကာင္းနဲ႔ တုိက္တြန္းခ်င္ပါတယ္။

4 comments:

ဆန္းဝင္း said...

စာလာဖတ္ပါတယ္ ခင္ဗ်ာ.. ကၽြန္ေတာ္ရြာ ပတ္၀န္းက်င္ကပါ.. သြားတုိက္တာ ဘယ္သူမွ သင္မေပးပါဘူး။ တီဗြီမွာ ၾကည့္ အတုခုိးခဲ့ရပါတယ္။ အဌမတန္းေလာက္ေရာက္မွ က်န္းမာေရး ပညာေပး စာအုပ္မ်ားမွတဆင့္ ဖတ္ရပါတယ္။

minthikemon said...

ငယ္ငယ္ကတည္းက ညစဥ္ အိပ္ရာ၀င္ခါနီးမွာ သြားတုိက္တတ္တဲ႔ အက်င္႔ရခဲ႔လုိ႔ သြားပိုးမစားခဲ႔ပါဘူး။ သြားမတိုက္ပဲ မအိပ္တတ္ေလာက္ေအာင္ကို အက်င္႔ၿဖစ္တာပါ။ ဒါေၾကာင္႔ သြားပိုး စားၿခင္းသြားကိုက္ၿခင္း ေ၀ဒနာ မခံစားဖူးပါဘူး။ တကၠသိုလ္ေက်ာင္းသားဘ၀မွာ ကြမ္းစားတတ္တဲ႔ အက်င္႔ရလာေပမယ္႔ သြားတုိက္တဲ႔ အက်င္႔ကို မေဖ်ာက္ပစ္ခဲ႔ဖူး။ၿပႆနာက ရန္ကုန္ေဆးရုံၾကီးက ေဒါက္တာၾကည္ေစာခြန္ဆိုတဲ႔သြားဆရာ၀န္ၾကီးတစ္ေယာက္ပါ။
အံသြားကို ေစာင္းေနတယ္ မဲၿပီး ပိုးစားေနတယ္ ဆိုၿပီး ပလာယာလို ကရိယာနဲ႔ ဆြဲႏုတ္တယ္ခင္ဗ်။ မဟုတ္ဘူး အဲဒါ ကြမ္းက်ိဳးပါ ေၿပာတာလဲ မရဘူး။ သြားက အေကာင္းၾကီးဆိုေတာ႔ ႏုတ္မရဘူး ဒီေတာ့ သံေဆာက္လို ကိရိယာေထာက္ၿပီး ရုိက္ခ်ိဳး ထုခြဲတယ္ဗ် ထုေခ်ၿပီးမွ တစ္စစီ ဆြဲထုတ္တယ္ဗ်။ အဲဒီအန္သြားနားက သြားေတြဆို ပဲ႔ေနတယ္။ ႏုတ္ၿပီးတဲ႔သြားကလည္း ဘာပိုးမွ မစားတဲ႔ အေကာင္းၾကီးဆိုတာ သူသိပါတယ္။ အဲ နည္းနည္း ခ်ီတာ ရွည္သြားတယ္။ ကၽြန္ေတာ္သိခ်င္တာက..အံဆံုးသြားေစာင္းေနတာ က်န္းမာေရးနဲ႔ မညီဘူးလား....ႏုိင္ငံၿခားပညာေတာ္သင္ေတြ အတြက္ မသင္႔ေတာ္တဲ႔ ကိစၥၿဖစ္ပါသလားဆိုတာပါ။

Unknown said...

ကုိမင္းထုိက္မြန္ေရ
အဲဒီသြားဆရာဝန္ၾကီး လုပ္တာ မွန္ပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္လဲ အံဆံုးေစာင္းေနတာကုိ ျပႆနာရွိမွန္း မသိခဲ့ဘူး။ ေဒါက္တာဥာဏ္ကုိ လာေမးမိမွ ျမန္ျမန္ႏႈတ္သင့္တယ္ဆုိတာ သိရတာ။ ခြင့္ရလုိ႔ ထုိင္းဆရာဝန္ၾကီးကုိ ျပေတာ့ ပါးစပ္ျဖဲၾကည့္ျပီး အံဆံုးကုိ ျမင္တာနဲ႔ ႏႈတ္ပစ္ရမယ္ ခ်က္ခ်င္း ေျပာတာပဲ။ ပုိးစားေနတဲ့ က်န္တဲ့ သြားေတြကုိေတာင္ ဖာရမယ္ပဲ ေျပာတယ္။ ေစာင္းေနတဲ့ အံဆံုးကုိေတာ့ ခ်က္ခ်င္း ႏႈတ္ရမယ္တဲ့။ ကၽြန္ေတာ့္လဲ ခင္ဗ်ားလုိပါပဲ။ အုတ္နံရံ ျဖိဳေနလား မွတ္ရတယ္။ ရုိက္ခ်ိဳးထုခြဲျပီး ခဲရာခက္ဆစ္ ႏႈတ္ေပးရွာတာ။ 'That is operation in your jaws.' တဲ့ ေျပာျပတယ္။ ျပီးေတာ့ တူးထုတ္တဲ့ အံဆံုးေနရာကုိ အပ္ခ်ည္နဲ႔ ျပန္ခ်ဳပ္ေပးရေသးတယ္။
ေဒါက္တာ ေစာၾကည္ခြန္ကုိ ေက်းဇူးတင္သင့္ပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္နႈတ္တာ ဘတ္ ၄၀၀၀ က်တယ္ဗ်။ ျမန္မာေငြနဲ႔ဆုိ တစ္သိန္းႏွစ္ေသာင္းေပါ့။ ထုိင္းဆရာဝန္ၾကီးကလဲ ေစတနာေကာင္းပါတယ္။ ဒါက ခြဲစိတ္ထုတ္ေပးရတာဆုိေတာ့ သူယူတာ နည္းေတာင္ နည္းပါေသးတယ္။
အစ္ကုိဥာဏ္ကုိေတာ့ လာေမးတာ ဥာဏ္ပူေဇာ္ခ တစ္ျပားမွ မေပးရဘူး။ လူခ်င္းေတြ႔ရင္လဲ လက္ဖက္ရည္ ျပန္တုိက္ခုိင္းရမယ္။

Dr. Nyan said...

အားလုံးကုိေက်းဇူးတင္ပါတယ္။ ကုိဆန္း၀င္းတုိ႔၊ကုိေသာနတုိ႔မေတြ႕တာၾကာေပါ့လား။ ကုိမင္းသုိက္မြန္ေရ..ကုိေသာနေျပာတာမွန္ပါတယ္။ အံဆုံးနဲ႔ပတ္သက္လုိ႔ကၽြန္ေတာ္ပုိ႔စ္တစ္ခုေရးထားဖူးပါတယ္။ အံဆုံးရဲ႕ျဖစ္လာႏုိင္တဲ့ဆုိးက်ဳိးေတြေဆြးေႏြးထားပါတယ္။ အဲ..တစ္ခုေတာ့ရွိတယ္ခင္ဗ်။ ႏုိင္ငံျခားထြက္မယ့္ State scholars ေတြ ေဆးစစ္ၾကရတဲ့အခါ၊ စိတ္အညစ္ရဆုံးက သြားစစ္ေဆးမွဳျဖစ္ေနရပါတယ္။ ဒါဟာလည္း ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ဆီမွာျပဳျပင္စရာေတြထဲက တစ္ခုျဖစ္ပါတယ္။ ဒီမွာလုိ စစ္ေဆးျပီး၊ ကုသမွဳလုိအပ္ေနတာေတြကုိ အၾကံျပဳေပးျပီး ကုိယ္ႏွစ္သက္ရာေဆးရုံ၊ ေဆးခန္းေတြမွာ ကုသခြင့္ျပဳျပီး၊ သက္ဆုိင္ရာဆရာ၀န္ရဲ႕ ကုသမွဳျပီးစီးေၾကာင္းေထာက္ခံခ်က္ျပႏုိင္ရင္ေဆးေအာင္ေၾကာင္းအသိအမွတ္ျပဳေပးတာမ်ဳိး ျမန္မာျပည္မွာလည္းျဖစ္သင့္ေနပါျပီ။ အခုေတာ့အမ်ားစုက ဆႏၵမပါဘဲ ကုသမွဳခံၾကရလုိ႔ စိတ္ညစ္ခဲ့ရတာေတြ၊ ခဏခဏၾကားရပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္ကုိယ္တုိင္လည္း ဒီမလာခင္ေဆးစစ္ခဲ့တုန္းက စိတ္ပ်က္စရာေတြတျခားေနရာေတြမွာၾကဳံခဲ့ဖူးလုိ႔ ကုိယ္ခ်င္းစာပါတယ္။ အံဆုံးကုသမွဳကေတာ့ ေစာင္းေပါက္တဲ့အေနအထားေပၚမူတည္ျပီး၊ ခက္ခက္ခဲခဲခြဲႏွဳတ္ရတာေတြရွိပါတယ္။ ဒီလုိခြဲစိတ္ကုသမွဳမ်ဳိးကုိ အထူးျပဳေလ့လာထားျပီး ကၽြမ္းက်င္တဲ့ဆရာ၀န္ေတြဆီမွာသြားေရာက္ကုသမွဳခံသင့္ပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္ရန္ကုန္မွာရွိခဲ့စဥ္ကေတာ့ ေမးရုိးနဲ႔ခံတြင္းခြဲစိတ္ပါရဂူပါေမာကၡဦးကုိကုိေမာင္ဆီကုိ အျမဲလႊဲပုိ႔ေပးေလ့ရွိခဲ့ပါတယ္။