ကေလးသြားက်န္းမာေရး (အပုိင္း-၂)

ကေလးသြားက်န္းမာေရးဟာအေထြေထြက်န္းမာေရးဖြံ႕ျဖဳိးၾကီးထြားေရးနဲ႔ဆက္စပ္ေနတယ္ဆုိတာတင္ျပခဲ့ျပီးပါျပီ။ ဒီပုိ႔စ္မွာေတာ့ ကေလးငယ္ေတြကုိဘယ္လုိေကၽြးေမြးျပဳစုသင့္တယ္ဆုိတာေဆြးေႏြးသြားပါ့မယ္။

ေမြးစမွ ၄လသားအထိ...
ဒီအရြယ္မွာမိခင္ႏုိ႔တမ်ိဳးထဲကုိတုိက္ေကၽြးဖုိ႔ American Academy of Pediatrics ကအၾကံျပဳထားပါတယ္။ မိခင္ႏုိ႔မွာ၊ ကေလးငယ္ၾကီးထြားဖုိ႔လုိအပ္တဲ့အာဟာရေတြအျပင္၊ ေရာဂါေတြကုိကာကြယ္တုိက္ထုတ္ႏုိင္တဲ့ ပဋိပစၥည္း (antibody) ေတြပါ၀င္ပါတယ္။ မိခင္ႏုိ႔ခ်ိဳမတုိက္ေကၽြးႏုိင္တဲ့သူေတြကေတာ့ infant formula လုိ႔ေခၚတဲ့ ေမြးစကေလးေတြကုိေကၽြးဖုိ႔သီးသန္႔ေဖာ္စပ္ထားတဲ့အစာကုိေကၽြးလုိ႔ရပါတယ္။ တေန႔ကုိ ၆ၾကိမ္ကေန ၈ၾကိမ္အထိေကၽြးဖုိ႔လုိအပ္ျပီးတေန႔တာစုစုေပါင္း ၁၆-၃၂ ေအာင္စခန္႔ (၄၅၀-၉၀၀ဂရမ္ခန္႔) ကေလးအရြယ္အစားအရေကၽြးသင့္ပါတယ္။ (ႏုိ႔မွဳန္႔နဲ႔ႏြားႏုိ႔ေတြဟာမိခင္ႏုိ႔ကုိအစားမထုိးႏုိင္ဘူး၊ မိခင္ႏုိ႔ရဲ႕အာဟာရနဲ႔ေရာဂါကာကြယ္ႏုိင္မွဳစြမ္းအားေတြကုိမယွဥ္ႏုိင္ဘူးဆုိတာသတိျပဳရပါမယ္)

၄လမွ၆လသားအထိ...
ဒီအရြယ္မွာေတာ့ ကေလးငယ္ဟာ၊ တေန႔တာစုစုေပါင္း ၂၈-၄၅ ေအာင္စခန္႔ (၈၀၀-၁၂၀၀ဂရမ္ခန္႔) စားေနသင့္တယ္လုိ႔ဆုိပါတယ္။

၆လမွ၈လသားအထိ...
ကေလးရဲ႕ေရွ႕သြားေလးေတြစေပါက္လာတဲ့ဒီအရြယ္မွာ infant formula ရည္ေကၽြးလာတာကေန၊ အစာေပ်ာ့ (solid food)စေကၽြးလုိ႔ရပါျပီ။ ဆန္ျပဳတ္ၾကဲၾကဲလုိကေနစျပီးေကၽြးရပါမယ္။ ေနာက္ပုိင္းမွာ ခပ္ပ်စ္ပ်စ္၊ ေခ်ထားတဲ့အသီးအႏွံစတာေတြတျဖည္းျဖည္းေကၽြးလုိ႔ရပါတယ္။

၈လမွ၁၂လအထိ...
သြားေလးေတြတျဖည္းျဖည္းေပါက္လာတာနဲ႔အတူ ကေလးဟာပုိျပီး၀ါးတတ္လာပါျပီ။ တႏွစ္သားအေရာက္မွာ ႏုိ႔ဘူးတုိက္ေနက် ကေလးဟာ ႏုိ႔ဘူးျပတ္ေနသင့္ပါတယ္။ ကေလးကုိႏုိ႔ဘူးတုိက္ရင္းအိပ္ေစတဲ့အက်င့္ဟာ ကေလးသြားေတြပုိးစားေစျပီး၊ ကေလးကုိႏုိ႔ဘူးစြဲတဲ့အက်င့္ျဖစ္ေစလုိ႔ အက်င့္မလုပ္တာေကာင္းပါတယ္။
အသက္တႏွစ္ျပည့္ျပီးတာနဲ႔ ကေလးေတြကုိ တေန႔ႏုိ႔တခြက္ေသာက္ေစသင့္ပါတယ္။ ႏုိ႔ထဲက ကယ္လစီယမ္ဓာတ္က ကေလးသြားေတြကုိ ခုိင္ခန္႔မာေက်ာေစပါတယ္။ သြားအျပင္အရုိးေတြၾကီးထြားဖုိ႔လည္းအားေပးပါတယ္။
ဒီအသက္အရြယ္မွာကေလးဟာ ခံတြင္းထဲမွာ အထိအေတြ႕နဲ႔လွ်ာလွဳပ္ရွားမွဳအထိန္းအသိမ္းအားနည္းေသးလုိ႔ ေသးငယ္ျပီး မေတာ္တဆမ၀ါးမိဘဲမ်ိဳခ်မိႏုိင္တဲ့အစာေတြကုိ မေခ်ဘဲ မေပးရပါဘူး။ ဥပမာ..ေျမပဲ၊ ေပါက္ေပါက္၊ စပ်စ္သီး၊ ဘယ္ရီသီးစတာေတြနဲ႔အလားတူစားစရာေတြပါ။

တႏွစ္မွႏွစ္ႏွစ္ခဲြအထိ
ဒီအေတာအတြင္း ငယ္သြားေတြတျဖည္းျဖည္းတုိးေပါက္လာေနပါမယ္။ အသက္၂ႏွစ္ခဲြမွာ အံသြားေတြအပါအ၀င္ငယ္သြားအေခ်ာင္း၂၀လုံးစုံေအာင္ေပါက္လာျပီမုိ႔၊ အမာေတြ၀ါးႏုိင္ေနပါျပီ။ အသားဓာတ္ေတြပုိျပီးေကၽြးရမယ့္အရြယ္ျဖစ္ပါတယ္။ ဗီတာမင္ဓာတ္ရေအာင္၊ အသီးအရြက္ေတြလည္းအက်င့္လုပ္ျပီးေကၽြးရပါမယ္။ ကေလးအမ်ားစုက ထမင္း၀ုိင္းက အသီးအရြက္ကုိမၾကိဳက္တတ္ပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ပန္းသီး၊ လိေမၼာ္သီး၊ သခြားေမႊးစတာေတြျဖည့္စြက္ေကၽြးသင့္ပါတယ္။ ဒီအသက္အရြယ္ေတြမွာ၊ သြားသန္႔ရွင္းေရးကုိလည္းအထူးအေလးေပးရေတာ့မယ့္အရြယ္ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီငယ္သြားေလးေတြဟာ ကေလးအသက္ ၁၂-၁၃ႏွစ္ေလာက္အထိသုံးရမယ့္သြားေတြျဖစ္ပါတယ္။ ၾကီးသြားျပန္ေပါက္မွာဘဲ..အေရးမၾကီးဘူး...ဆုိတဲ့အယူအဆေတြဟာမွားပါတယ္။
အထူးသျဖင့္ညမအိပ္ခင္သြားတုိက္တဲ့အေလ့အက်င့္ကုိ အိမ္သာ၀င္ျပီးတုိင္းလက္ေဆးတဲ့အက်င့္လုိ အျမဲအက်င့္ျဖစ္သြားေအာင္က်င့္ေပးရပါမယ္။

ဘယ္အသက္ကစျပီးသြားဆရာ၀န္နဲ႔စျပီးစစ္ေဆးျပသသင့္သလဲ (First dental visit)...
ကေလးအသက္တႏွစ္ကစျပီး ျဖစ္ႏုိင္ရင္ သြားဆရာ၀န္ဆီအနည္းဆုံးတႏွစ္တခါသြားျပီးစစ္ေဆးျပသသင့္ပါတယ္။ ကေလးငယ္သြားစေပါက္တာနဲ႔ (၆လေက်ာ္)ကတည္းက ျပသႏုိင္ပါတယ္။ ကေလးငယ္သြားေတြဟာ ၾကီးသြားလုိမဟုတ္ဘဲ ေၾကႊလႊာပါးျပီး၊ သြားပုိးစားစျဖစ္တာနဲ႔ သြားအတြင္းအေၾကာလႊာကုိေရာက္ဖုိ႔အလြန္ျမန္ပါတယ္။ ပုိးစားခါစမွာခ်က္ခ်င္းေတြ႕ျပီး ကုသေပးဖုိ႔အေရးၾကီးပါတယ္။

အထူး...
အားေဆးစတဲ့ကေလးေဆးတမ်ဳိးမ်ိဳးေသာက္ေနရတဲ့ကေလးေတြကုိ၊ ေဆးေသာက္ျပီးတုိင္းေသခ်ာပလုတ္က်င္းခုိင္းဖုိ႔လုိပါတယ္။ ကေလးေဆးေတြရဲ႕၉၀%ေက်ာ္မွာ ကေလးေသာက္ခ်င္ေအာင္ သၾကားဓာတ္ေတြထည့္ထားပါတယ္။ ႏုိင္ငံျခားမွာေတာ့ပုံမွန္က်န္းမာေနတဲ့ကေလးကုိအားေဆးေသာက္ခုိင္းေလ့မရွိပါဘူး။ ျမန္မာျပည္မွာေတာ့ ကေလးအားေဆးေတြေတာ္ေတာ္တြင္က်ယ္တာေတြ႕ရပါတယ္။

ေနာက္တပုိင္းမွာေတာ့ ကေလးလက္မစုပ္တဲ့အက်င့္နဲ႔သြားက်န္းမာေရးအေၾကာင္းဆက္ပါဦးမယ္။