ကေလးသြားက်န္းမာေရး (အပုိင္း-၁)

ကေလးမ်ားရဲ႕သြားနဲ႔ခံတြင္းက်န္းမာေရးဟာ အေထြေထြက်န္းမာေရးကုိဂရုျပဳေစာင့္ေရွာက္သလုိဘဲ အခ်ိန္ေပးျပီး ဂရုစုိက္ေပးသင့္တဲ့အရာတခုျဖစ္ပါတယ္။ ဘာျဖစ္လုိ႔လဲဆုိေတာ့ ကေလးသူငယ္ေတြၾကီးထြားဖြံ႕ျဖဳိးမွဳအဆင့္ဆင့္မွာ အစာအာဟာရက အလြန္အေရးၾကီးလုိ႔ျဖစ္ပါတယ္။ သြားေတြပုိးစား၊ နာက်ဥ္ခံစားေနရတဲ့ကေလးသူငယ္ေတြ၊ မျဖစ္မေနငယ္သြားအံသြားေတြကုိႏွဳတ္ခံလုိက္ရတဲ့ကေလးသူငယ္ေတြဟာ ပုံမွန္ကေလးေတြလုိ အာဟာရျပည့္၀တဲ့အသားဓာတ္၊ ဗီတာမင္ျပည့္၀တဲ့အသီးအရြက္ေတြကုိ မ၀ါးႏုိင္မစားႏုိင္ၾကရွာပါဘူး။ ဒီကေန ပုံမွန္ဖြံ႔ျဖဳိးၾကီးထြားမွဳကုိထိခုိက္ႏုိင္ပါတယ္။ ေနာက္တစ္ခုအေရးၾကီးတာက သြားပုိးစားေရာဂါရျပီး၊ ကုသခ်ိန္မွာမကုသမိလုိ႔ သြားပုိးစားေရာဂါကေန၊ ခံတြင္းမ်က္ႏွာရုတ္တရက္ေရာင္ရမ္းျပီး (acute cellulitis)၊ အသက္အႏၱရာယ္ထိခုိက္ႏုိင္တဲ့ ပုိးျပန္႔ႏွံ႔တဲ့အေျခအေနျဖစ္ႏုိင္တာပါ။ ျမန္မာႏုိင္ငံ ေက်းလက္ေဒသေတြမွာအေတြ႕မ်ားပါတယ္။ ေနာက္ျပီး ကေလးသြားေလးေတြကုိ ကုသမွဳေပးရတာ မလြယ္ကူပါဘူး။ ျငိမ္ျပီး ပါးစပ္ေကာင္းေကာင္းဟေပးထားႏုိင္တဲ့ ကေလးဆုိတာေတာ္ေတာ္ရွားပါတယ္။ ကေလးတုိင္းသြားေဆးခန္းသြားရမွာေၾကာက္ၾကပါတယ္။ ေရာဂါမျဖစ္ခင္ကာကြယ္တာကအေကာင္းဆုံးပါဘဲ။ ဒါေၾကာင့္ကေလးေမြးခါစအရြယ္ကတည္းက မိဘရင္ခြင္ကလြတ္တဲ့အထိ မိမိကေလးရဲ႕သြားခံတြင္းက်န္းမာေရးကုိ ေစာင့္ေရွာက္ေပးေနသင့္ပါတယ္။

ကေလးသြားႏုိ႔ပုိးစားတယ္လုိ႔ အရပ္အေခၚေခၚတဲ့ early childhood caries ေရာဂါဟာ ကမၻာနဲ႔အ၀ွမ္းကေလးငယ္ေတြမွာ အျဖစ္မ်ားတဲ့သြားပုိးစားေရာဂါတမ်ဳိးျဖစ္ပါတယ္။

အေပၚေရွ႕သြားေလးေတြမွာအျဖစ္မ်ားျပီး၊ အထူးသျဖင့္ ျမန္မာအပါအ၀င္ဆင္းရဲျပီး က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မွဳစနစ္အားနည္းတဲ့တုိင္းျပည္ေတြမွာအေတြ႕ရမ်ားပါတယ္။ ဖြံ႕ျဖဳိးတုိးတက္တဲ့တုိင္းျပည္ေတြမွာေတာ့ က်န္းမာေရးေပၚလစီကုိက ပုံမွန္အေထြေထြေရာဂါနဲ႔သြားေရာဂါစစ္ေဆးေရး၊ ကုသေပးေရးကုိ မူၾကဳိေက်ာင္း၊ ကေလးထိန္းေက်ာင္းေတြကတည္းက မျဖစ္မေနအထူးအေလးေပးလုပ္ျပီး၊ ေရာဂါေတြ႕တာနဲ႔ခ်က္ခ်င္းကုသေပးတဲ့ ကာကြယ္ေရးနဲ႔ အခ်ိန္မီကုသေရးကုိ ထိထိေရာက္ေရာက္လုပ္ေဆာင္ေပးႏုိင္လုိ႔ ဒီေရာဂါေတြ႕ရတာနည္းပါတယ္။

early childhood caries ျဖစ္ေစတဲ့အေၾကာင္းေတြအမ်ားၾကီးရွိပါတယ္။
- အစားအစာနဲ႔အာဟာရ
- ခံတြင္းသန္႔ရွင္းေရး
- မိဘအုပ္ထိန္းသူထံမွ ခံတြင္းပုိးမႊားမ်ားကူးစက္ခံရမွဳ (အရင္ပုိ႔စ္မွာေဖာ္ျပဖူးပါတယ္)
- တံေတြးစီးဆင္းမွဳနဲ႔ တံေတြးတြင္းအက္စစ္ဓာတ္ကုိဓာတ္ျပယ္ေစႏုိင္တဲ့သတၱိ (salivary flow rate and buffering capacity)အနည္းအမ်ား
- သြားပုိးစားေရာဂါျဖစ္လြယ္မွဳဗီဇ
- ေသာက္သုံးေရတြင္းဖလုိရုိက္ပါ၀င္မွဳပမာဏ
- သြားေရာဂါကာကြယ္ေရးနည္းလမ္းမ်ားက်င့္သုံးမွဳရွိမရွိ
စတာေတြျဖစ္ပါတယ္။

ဒီပုိ႔စ္မွာေတာ့ ကေလးေတြရဲ႕ခံတြင္းသန္႔ရွင္းေရးနဲ႔ ေရာဂါကာကြယ္ေရးအတြက္ေဆာင္ရြက္ေပးသင့္တာေတြေဖာ္ျပသြားပါမယ္။

- ႏုိ႔စုိ႔ကေလးငယ္ေလးမ်ားရဲ႕ခံတြင္းသန္႔ရွင္းေရးကုိမိခင္ကုိယ္တုိင္ ျပဳလုပ္ေပးသင့္ပါတယ္။ ေရဆြတ္ထားတဲ့ ၀ါဂြမ္း၊ ေပ်ာ့ေျပာင္းသန္႔ရွင္းတဲ့အ၀တ္စ၊ မ်က္ႏွာသုတ္ပ၀ါငယ္စတာတခုခုကုိမိခင္ရဲ႕လက္ညဳွိးမွာရစ္ပတ္ျပီး ကေလးရဲ႕ခံတြင္းသန္႔ရွင္းေရးကုိ အနည္းဆုံးတေန႔တစ္ၾကိမ္ႏွစ္ၾကိမ္ေဆာင္ရြက္ေပးသင့္ပါတယ္။ ငယ္သြားေလးမ်ားစေပါက္လာတဲ့ ၆လသားအရြယ္ကစျပီး တႏွစ္သားေလာက္အထိငယ္သြားေလးေတြကုိလည္းအလားတူသန္႔ရွင္းေပးပါ။ သြားတုိက္တံသုံးျပီးသန္႔ရွင္းေပးဖုိ႔မလြယ္ကူႏုိင္ေသးပါဘူး။
ဒီလုိသြားတုိက္ပစၥည္းေပ်ာ့ေပ်ာ့ေလးေတြလည္းစူပါမားကက္ေတြမွာ၀ယ္လုိ႔ရပါတယ္။

- ၁၀လ-တႏွစ္သားေလာက္ေရာက္ခ်ိန္မွာေတာ့ ကေလးငယ္သုံးသြားတုိက္တံအငယ္စားေလးေတြနဲ႔စျပီး ကေလးသြားေလးေတြကုိမိခင္ဖခင္က တုိက္ေပးႏုိင္ပါျပီ။ အစပုိင္းမွာေတာ့ေတာ္ေတာ္ေလးခက္ခဲပါလိမ့္မယ္။ စစခ်င္းေတာ့ ၄-၅-၁၀စကၠန္႔ေလာက္ကေနစျပီး၊ တျဖည္းျဖည္းခ်င္းကေလးက်င့္သားရသြားေအာင္၊ လုပ္ယူရပါလိမ့္မယ္။ ကေလးေတြကေဆာ့ကစားရတာႏွစ္သက္တဲ့အတြက္ ..သြားတုိက္တမ္းကစားၾကမယ္..စသည္ျဖင့္ ေရခြက္ေလးနဲ႔သြားတုိက္တံေလးခ်ေပးျပီး၊ လူၾကီးကလည္းကုိယ့္သြားတုိက္တံနဲ႔ကုိယ္တုိက္ျပ ကေလးကုိလည္း အလားတူလုပ္ေစရပါတယ္။ သူေဆာ့လုိ႔ျပီးမွလူၾကီးက တုိက္ေပးတာမ်ဳိးလုပ္ၾကည့္ႏုိင္ပါတယ္။ တႏွစ္ခဲြေလာက္အရြယ္နားလည္တတ္တဲ့အရြယ္ကစလုိ႔ အသက္သုံးႏွစ္အထိ ဖလုိရုိက္ဓာတ္မပါတဲ့သြားတုိက္ေဆးသုံးျပီးတုိက္ေပးသင့္ပါတယ္။ ဖလုိရုိက္ဓာတ္က သြားပုိးစားတာကာကြယ္ေပမယ့္၊ ဒီအရြယ္ေတြမွာ ကေလးေတြက ပလုတ္က်င္းေထြးတာမလုပ္တတ္ေသးလုိ႔၊ ဖလုိရုိက္ဓာတ္ပါတဲ့သြားတုိက္ေဆးေတြအမ်ားၾကီးသုံးမိရင္ မ်ိဳခ်မိျပီး မလုိလားအပ္တဲ့ေဘးထြက္ဆုိးက်ဳိးေတြရတတ္ပါတယ္။

-အသက္၃ႏွစ္ကစျပီး ဖလုိရုိက္ဓာတ္ပါတဲ့ကေလးသြားတုိက္ေဆးေတြနဲ႔စတုိက္ခုိင္းလုိ႔ရပါျပီ။ ဒါေပမယ့္လုိအပ္တဲ့ပမာဏထက္ေက်ာ္ျပီးမထည့္ေပးရပါဘူး။ ကေလးသြားတုိက္ေဆးေတြကုိ ေမႊးေအာင္ခ်ိဳေအာင္ေဖာ္စပ္ထားလုိ႔ ကေလးေတြက သြားတုိက္ေနရင္းမ်ိဳခ်တတ္ပါတယ္။ ဖလုိရုိက္ဓာတ္မ်ားမ်ားမ်ိဳခ်မိရင္ ၾကီးသြားေတြမွာဆုိးက်ဳိးျဖစ္တာအျပင္ အသက္အႏၱရာယ္စုိးရိမ္ရေလာက္တဲ့အထိျဖစ္တတ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ပဲလုံးေသးေသးပမာဏေလာက္ပဲသြားတုိက္ေဆးထည့္ေပးသင့္ပါတယ္။

ကေလးကုိကုိယ္တုိင္သြားတုိက္ေဆးအကန္႔အသတ္မရွိထည့္ေစတာမ်ိဳးမလုပ္မိဖုိ႔သတိထားသင့္ပါတယ္။

-တႏွစ္ကုိအနည္းဆုံးတၾကိမ္သြားဆရာ၀န္နဲ႔စစ္ေဆးမွဳခံယူသင့္ပါတယ္။