က်န္းမာေရးအတြက္ ေဆးတခြက္

ဂ်ပန္က တီဗီအစီအစဥ္ေတြၾကည့္လုိက္ရင္ အစားအေသာက္အစီအစဥ္နဲ႔ ဟာသအစီအစဥ္ကအဓိကျဖစ္ပါတယ္။ ေန႔တုိင္းတလုိင္းမဟုတ္တလုိင္း ဟာသအစီအစဥ္လာပါတယ္။ စေနေန႔လုိေန႔မ်ိဳးဆုိ၊ ညေန ၆နာရီေလာက္ကေန ည၁၁နာရီအထိ ရယ္စရာေမာစရာအစီအစဥ္ေတြ လုိင္းေပါင္းစုံကထုတ္လႊင့္တတ္လုိ႔ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔အျမဲေစာင့္ၾကည့္ျဖစ္ပါတယ္။ ဂ်ပန္ေတြက သုေတသနေတြအရမ္းလုပ္ျပီး သုေတသနရလာဒ္ေတြကုိလက္ေတြ႕အသုံးခ်တတ္တာေၾကာင့္တမင္ ရယ္ေမာစရာအစီအစဥ္ေတြကုိ ထုတ္လႊင့္ေပးေနတာလုိ႔ထင္ပါတယ္။

ရယ္ေမာသူသည္အသက္ရွည္ဧ။္ဆုိတာမွန္ပါတယ္။

ရယ္ေမာျခင္းနဲ႔က်န္းမာေရးဆက္စပ္မွဳေတြကုိ အခုေခတ္မွသိၾကတာမဟုတ္ဘဲ ၁၈၈၄ မွာ James နဲ႔
Lange ဆုိတဲ့ပုဂၢဳိလ္ႏွစ္ေယာက္က စျပီး ရယ္ေမာျခင္းေၾကာင့္ က်န္းမာေရးကုိအက်ိဳးသက္ေရာက္မွဳရွိႏုိင္တယ္ဆုိတာကုိ စဥ္းစားခဲ့ၾကပါတယ္။ ရယ္ေမာေနတဲ့အခ်ိန္မွာ၊ မ်က္ႏွာၾကြက္သားအဓိကအပါအ၀င္ တျခားၾကြက္သားေတြပါ လွဳပ္ရွားေျပာင္းလဲမွဳေတြကေန၊ ႏွလုံးနဲ႔ဦးေႏွာက္မွာ သက္ေရာက္မွဳရွိမယ္လုိ႔ ရွင္းျပခဲ့ၾကပါတယ္။

၁၉၆၄မွာ Cousins ဆုိတဲ့ပုဂၢဳိလ္ဟာ အရုိးက်ီးေပါင္းတက္ေရာဂါကုိ ဆုိးဆုိးရြားရြားခံစားေနခဲ့ရျပီး အဲဒီအခ်ိန္အခါက ကုသဖုိ႔နည္းလမ္းေကာင္းမေပၚေပါက္ေသးခဲ့တဲ့အခ်ိန္ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ သူဟာ စိတ္ဖိစီးမွဳေၾကာင့္ျဖစ္ရတာျဖစ္မယ္လုိ႔သူ႕ဖာသာေကာက္ခ်က္ခ်ျပီး၊ စိတ္ဖိစီးမွဳေလွ်ာ့ခ်တဲ့အေနနဲ႔ ခ်ာလီခ်က္ပလင္ရုပ္ရွင္ေတြၾကည့္၊တျခားဟာသစာအုပ္ေတြ ဖတ္ရင္း လွဳိက္လွဳိက္လွဲလွဲရယ္ေမာျခင္းကုိ ေန႔စဥ္ျပဳလုပ္ခဲ့တယ္လုိ႔ဆုိပါတယ္။ ဒီလုိနဲ႔ေရာဂါဒဏ္ေၾကာင့္နာက်င္မွဳေ၀ဒနာေတြကခံစားေနရတာသက္သာလာျပီး၊ ေဆးမကုရပါဘဲ ေရာဂါအေျခကုိျပတဲ့ ေသြးနီဥအနည္ထုိင္ႏွဳန္း (ESR) က တျဖည္းျဖည္းက်ဆင္းလာခဲ့ကာ၊ လအနည္းငယ္မွာဘဲ ေရာဂါကအရွင္းေပ်ာက္ကင္းသြားခဲ့ပါတယ္။ ၁၉၇၆မွာေတာ့ Cousinsဟာသူ႕ရဲ႕အေတြ႕အၾကဳံကုိ စာတမ္းတင္ထုတ္ေ၀ျပီး၊ ေနာက္ပုိင္းမွာ နာမည္ၾကီး UCLA တကၠသုိလ္ေဆးပညာဌာနမွာပါေမာကၡျဖစ္လာခဲ့ျပီး၊ စိတ္နဲ႔ရုပ္ပုိင္းဆုိင္ရာက်န္းမာေရးဆက္ႏြယ္မွဳကုိ သုေတသနေတြလုပ္ခဲ့ပါတယ္။

၁၉၈၉မွာေတာ့ Berk က၊ ရယ္ေမာျခင္းျဖင့္ Natural Killer cell လုိ႔ေခၚတဲ့ ကုိယ္ခႏၶာထဲမွာ ကင္ဆာဆဲလ္ေတြ၊ မေကာင္းတဲ့ဆဲလ္ေတြ၊ ေရာဂါပိုးေတြကုိတုိက္ဖ်က္ေပးတဲ့ဆဲလ္တမ်ိဳးရဲ႕အစြမ္းသတၱိတက္လာေစတာကုိ ေတြ႕ရွိခဲ့ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ stress hormone လုိ႔ေခၚတဲ့ ACTH, Cortisol, Epinephrine စတဲ့ေဟာ္မုန္းဓာတ္ေတြကုိပါ က်ေစျပီး ကုိယ္ခႏၶာက်န္းမာေရးအတြက္ေကာင္းတဲ့အက်ိဳးသက္ေရာက္မွဳရွိေအာင္ထိန္းညွိေပးတယ္ဆုိတာကုိ ေတြ႕ရွိခဲ့ပါတယ္။ ၁၉၉၄မွာ Itami (ဂ်ပန္) က လူနာေတြကုိ ၃နာရီၾကာ ဟာသျပဇာတ္နဲ႔ ရယ္စရာရုပ္ရွင္ေတြၾကည့္ျပီးရယ္ေမာေစျပီး၊ Natural Killer cell ရဲ႔ေျပာင္းလဲမွဳကုိစမ္းသပ္ခဲ့ရာမွာ၊ ကုိယ္ခံအားစနစ္ကုိလွဳံ႕ေဆာ္တဲ့ေဆးေတြထက္ Natural Killer cell စြမ္းေဆာင္ရည္ပုိတက္လာေစတာေတြ႕ရွိခဲ့ပါတယ္။ ၂၀၀၇ခုႏွစ္မွာ Ishihara (ဂ်ပန္)က ရယ္ေမာျခင္းနဲ႔ စိတ္ပုိင္းဆုိင္ရာခံစားခ်က္အေျပာင္းအလဲေတြကုိ သုေတသနျပဳခဲ့ရာမွာ၊ ရယ္ေမာျခင္းျဖင့္ စိတ္ဓာတ္က်ျခင္း၊ ေဒါသျဖစ္ျခင္း၊ စိတ္အလုိမက်ျခင္းစတဲ့ အႏွဳတ္သေဘာေဆာင္တဲ့ခံစားခ်က္ေတြေလ်ာ့နည္းေစျပီး၊ အျပဳသေဘာေဆာင္တဲ့စိတ္ေတြပုိျပီးျဖစ္ေစတယ္ဆုိတာေဖာ္ထုတ္ခဲ့ပါတယ္။ ဟန္ေဆာင္ရယ္ေမာျခင္း၊ ရယ္ေမာတဲ့သ႑ာန္လုပ္ျခင္းစတာနဲ႔ေတာင္ က်န္းမာေရးဆုိင္ရာ အာနိသင္ရွိတယ္ဆုိတာ ေတြ႕ရွိခဲ့ၾကပါတယ္။

ရယ္ေမာျခင္းဟာကူးစက္တဲ့သဘာ၀ရွိပါတယ္။ လူတဦးကရယ္ေမာေနတာျမင္ရတာနဲ႔တင္၊ တျခားလူပါလုိက္ရယ္ခ်င္စိတ္ျဖစ္ေပၚေစပါတယ္။

ေငြမကုန္ဘဲ ရယ္ေမာျခင္းျဖင့္ ကုိယ္စိတ္ႏွစ္ပါးက်န္းမာရႊင္လန္းေစတဲ့ရယ္ေမာျခင္းကုိ ေန႔တုိင္းအခ်ိန္ေပးၾကပါ။
- ဟာသရုပ္ရွင္၊ ဇာတ္လမ္း၊ တီဗီအစီအစဥ္ေတြၾကည့္ျခင္း
-သူငယ္ခ်င္းမ်ားနဲ႔ေပ်ာ္ေပ်ာ္ပါးပါးရယ္ေမာျခင္း
-စိတ္ညစ္စိတ္ပ်က္စရာၾကဳံလာရင္ ခံစားမေနဘဲ ရယ္စရာအျဖစ္ျမင္တတ္လာေအာင္ေလ့က်င့္ျခင္း
-စိတ္မပါဘဲျဖစ္ေစ၊ စိတ္ပါလက္ပါျဖစ္ေစ တေန႔တၾကိမ္ေတာ့အနည္းဆုံးရယ္ေမာျဖစ္ေအာင္ၾကိဳးစားျခင္း